Espès etranje

Yon foto yon balsam jeyan éklèrè.

Foto: Terhi Ryttari/SYKE, Sant Enfòmasyon Espès Finnish

Espès etranje refere a yon espès ki pa fè pati nan lanati, ki pa ta kapab gaye nan abita li san efè yo nan entansyonèl oswa envolontè aktivite imen. Espès etranje ki gaye rapidman lakòz anpil domaj nan lanati ak moun: espès etranje deplase espès natif natal yo, fè li difisil pou ensèk polinize ak papiyon jwenn manje, epi fè li difisil pou itilizasyon lwazi nan zòn vèt yo.

Espès etranje ki pi komen ak byen koni nan Fenlann yo se lupin komen, roz komen, balsam jeyan ak tiyo jeyan, osi byen ke ensèk nuizib jaden ki byen koni, pichpen Panyòl la. Espès etranje sa yo tou sijè a obligasyon legal pou jere risk yo.

Patisipe oswa òganize evènman espò envite

Kontwòl espès etranje se responsablite pwopriyetè tè a oswa detantè teren an. Vil la repouse espès etranje nan tè li posede yo. Vil la te konsantre mezi kontwòl li yo sou espès etranje ki pi danjere yo, paske resous vil la pou kont yo pa ase pou kontwole, pa egzanp, balsam jeyan ki gaye toupatou oswa lupin.

Vil la ankouraje rezidan yo ak asosyasyon yo òganize chita pale sou espès etranje yo, ki ka itilize pou sispann gaye espès etranje yo epi kenbe lanati divès ak bèl ansanm. Asosyasyon pwoteksyon anviwònman Kerava a òganize plizyè diskou espès etranje chak ane, epi tout moun ki vle yo akeyi.

Yo nan lòd yo kontwole kalmason an Panyòl, vil la te pote twa fatra kalmason nan zòn yo kote yo te jwenn kalmason ki pi danjere Panyòl yo. Depotwa kalmason yo sitiye nan Virrenkulma tou pre zòn pak Kimalaiskedo, nan Sompio nan zòn vèt nan Luhtaniituntie ak nan Kannisto nan Saviontaipale toupre Kannistonkatu. Ou ka jwenn plis detay kote fatra a sou kat ki anba a.

Idantifye ak konbat espès etranje yo

Idantifye espès etranje enpòtan pou ou konnen ki jan yo konbat espès yo dwa ak efektivman anpeche pwopagasyon espès etranje nan nouvo zòn.

  • Bèl pen wouj la gaye nan lanati soti nan jaden ak yad. Lupin deplase plant meadow ak sedge, sa ki fè li difisil pou papiyon ak polinizatè yo jwenn manje. Elimine lupin mande pèsistans ak travay kontwòl la pran plizyè ane.

    Ou ka anpeche pwopagasyon lupin lè w koupe oswa ranmase lupin anvan w mande grenn yo. Li enpòtan pou retire fatra koupe epi jete yo kòm dechè melanje. Lupin endividyèl yo ka fouye soti nan tè a youn pa youn ak rasin yo.

    Chèche konnen plis sou kontwòl pin blan an sou sit entènèt Vieraslajit.fi.

    Foto a montre lupin wouj violèt ak woz nan flè.

    Foto: Jouko Rikkinen, www.vieraslajit.fi

  • Balsam jeyan grandi byen vit, gaye eksplozif epi kouvri savann ak plant Heath. Balsam jeyan se move zèb nan dènye lè flè kòmanse, epi sarkle ka kontinye jouk nan fen otòn. Kòm yon plant anyèl, ti-rasinen, balsam nan jeyan fasil detache soti nan tè a ak rasin li yo. Kontwole balsam jeyan pa sarkle se tou trè apwopriye pou netwaye travay.

    Yon vejetasyon klèman defini tou ka koupe tou pre tè a 2-3 fwa nan sezon lete an. Tire yo koupe, derasinen epi kite nan tè a oswa konpòs ka kontinye pwodui flè ak grenn. Se poutèt sa li enpòtan pou voye je sou dechè plant yo raje oswa koupe yo pou anpeche nouvo kwasans.

    An tèm de kontwòl, bagay ki pi enpòtan an se anpeche grenn yo devlope ak antre nan tè a. Fatra plant yo derasinen yo dwe seche oswa dekonpoze nan yon sak fatra anvan konpostaj. Ti kantite dechè plant yo ka jete kòm dechè melanje lè dechè plant la sele nan yon sak. Fatra plant yo ka delivre tou nan estasyon fatra ki pi pre a. Si moun ki simen yo pa gen dwa fèt, plant la pral disparèt nan plas la trè vit.

    Aprann plis sou kontwòl balsam jeyan sou sit entènèt Vieraslajit.fi.

     

    Yon foto yon balsam jeyan éklèrè.

    foto: Terhi Ryttari/SYKE, Sant Enfòmasyon Espès Finnish

  • Tiyo jeyan gaye nan lanati soti nan jaden. Tiyo jeyan monopolize jaden flè a, diminye divèsite biyolojik ak, kòm gwo depo, anpeche itilizasyon lwazi nan zòn yo. Tiyo a jeyan tou danjere nan sante. Lè likid plant la reyaji ak limyè solèy la, sentòm po grav ki sanble ak boule, ki geri tou dousman, ka rive sou po a. Anplis de sa, menm rete toupre plant la ka lakòz souf kout ak sentòm alèjik.

    Eradikasyon nan tiyo a jeyan se travayè, men li posib, ak kontwòl yo dwe te pote soti pou plizyè ane. Ou dwe fè atansyon lè w ap goumen ak tiyo jeyan paske nan likid plant danjere. Jete yo ta dwe fèt nan move tan twoub epi yo dwe ekipe ak rad pwoteksyon ak respirasyon ak pwoteksyon pou je. Si likid plant la vin sou po a, yo ta dwe lave zòn nan imedyatman ak dlo ak savon.

    Ou ta dwe kòmanse travay la kontwòl ensèk nuizib dwa nan kòmansman mwa me, lè plant yo toujou piti. Li enpòtan pou anpeche plant la simen, sa ki ka fèt pa koupe flè a oswa lè yo kouvri plant yo anba plastik nwa, epè, limyè-enpèmeyab. Ou kapab tou koupe tiyo jeyan ak derasinen plant fèb. Yo ka jete plant koupe yo boule oswa pran yo nan yon estasyon fatra nan sak fatra.

    Nan zòn yo nan vil la, prevansyon tiyo jeyan an okipe pa anplwaye vil yo. Rapòte wè tiyo jeyan pa imèl bay kuntateknisetpalvelut@kerava.fi.

    Jwenn plis enfòmasyon sou batay la kont pik jeyan sou sit entènèt la Vieraslajit.fi.

    Foto a montre twa tiyo jeyan éklèrè

    Foto: Jouko Rikkinen, www.vieraslajit.fi

  • Kiltivasyon kurturusu entèdi apati 1.6.2022ye jen XNUMX. Kontwole rose ranch mande tan ak pèsistans. Ti touf raje yo ka rale soti nan tè a, pi gwo touf yo ta dwe premye koupe desann nan baz la ak sizayman koupe oswa yon scie netwaye ak Lè sa a, fouye rasin yo soti nan tè a. Yon fason pi fasil pou debarase li de rose scorbut la se toufe. Tout lans vèt nan rosebush la koupe plizyè fwa nan yon ane epi toujou apre nesans lans nouvo.

    Branch ki kase yo ka kite poze nan baz ti touf bwa ​​a. Sarkle kontinye pandan plizyè ane, epi tou dousman nan 3-4 ane ti touf bwa ​​a konplètman mouri. Kurturus jaden an, elve soti nan kurturus rose a, se pa yon espès etranje danjere.

    Jwenn plis enfòmasyon sou kontwòl rose cheche sou sit entènèt Vieraslajit.fi.

    Foto a montre yon ti touf rose ak yon flè woz

    Foto: Jukka Rikkinen, www.vieraslajit.fi

  • Konbat kalmason Panyòl yo pi byen fè ansanm ak tout katye a, nan ka sa a yo ka goumen sou yon zòn ki pi laj.

    Kontwòl ki pi efikas nan frelon Panyòl se nan sezon prentan an, anvan moun ki ivè yo te gen tan ponn ze, ak apre lapli nan aswè yo oswa nan maten an. Yon metòd kontwòl efikas se kolekte kalmason yo nan yon bokit epi touye yo san doulè swa pa plonje yo nan dlo bouyi oswa vinèg oswa nan koupe tèt kalmason an longè ant kòn yo.

    Kalmason Panyòl la pa ta dwe konfonn ak kalmason jeyan an, ki se pa yon espès etranje danjere.

    Jwenn plis enfòmasyon sou kontwòl frelon Panyòl la sou sit entènèt Vieraslajit.fi.

    Panyòl cirueta sou gravye

    Foto: Kjetil Lenes, www.vieraslajit.fi

Anonse espès envite yo

Sant Anviwònman Santral Uusimaa kolekte obsèvasyon espès etranje ki soti nan Kerava. Obsèvasyon yo kolekte espesyalman sou tubèrkul jeyan, balsam jeyan, rasin epidemi, pye rezen lous ak syretana Panyòl. Yo make sou kat jeyografik yo wè espès yo epi an menm tan yo ranpli enfòmasyon sou dat yo wè yo ak limit vejetasyon an. Kat la ap travay tou sou mobil.

Yo ka rapòte tou sou pòtal nasyonal espès etranje yo pou wè espès etranje yo.

Vil la patisipe nan Solo Talks 2023 ak pwojè KUUMA vieras

Vil Kerava konbat espès etranje tou nan patisipe nan Solo Talks 2023 ak pwojè KUUMA vieras.

Kanpay Solotalkoot nan tout peyi a ap dewoule soti 22.5 me rive 31.8.2023 out 2023. Kanpay la ankouraje tout moun pou yo patisipe nan batay kont espès etranje nan sit vil k ap patisipe yo deziyen yo. Vil la pral bay plis enfòmasyon sou Kerava talkies yo nan mwa me XNUMX. Li plis sou Solotalks nan vieraslajit.fi.

Pwojè KUUMA vieras travay nan zòn Kerava, Järvenpää, Nurmijärvi, Mäntsälä ak Tuusula. Objektif pwojè a se ogmante konesans ak konsyantizasyon espès ki pa natif natal nan mitan anplwaye minisipal yo, rezidan yo ak elèv yo, epi pou enspire moun yo pwoteje pwòp anviwònman lokal yo. Lidè pwojè a ak finansyè se Sant Anviwònman Santral Uusimaa.

Pwojè a òganize, pami lòt bagay, divès evènman ki gen rapò ak batay kont espès etranje, ki pral anonse sou sit entènèt vil Kerava pi pre tan evènman yo. Li plis sou pwojè KUUMA vieras sou sit entènèt Sant Anviwònman Santral Uusimaa.